Stary basior i wataha. Felieton Jacka Borkowicza

Podobne apele o dymisję Putina padały już wcześniej, w latach 2008 i 2012. Jak wiemy – bezskutecznie. Teraz jednak sytuacja jest diametralnie różna. Rosja prowadzi wojnę, której reżim zabronił wojną nazywać. Jeszcze niedawno za samo rozwinięcie na Placu Czerwonym białej, niezapisanej płachty (aluzji do słów „niet wojnie!”) zarabiało się brutalną interwencję policji, połączoną z sądową rozprawą. Jeszcze w lipcu moskiewski sąd skazał na siedem lat kolonii karnej Aleksieja Gorinowa, który na zamkniętym posiedzeniu rady dzielnicy powiedział kilka słów prawdy o najeździe na Ukrainę.

Teraz radni dwóch największych rosyjskich miast otwarcie mówią o zdradzie stanu, jakiej dokonał rosyjski prezydent, za co, według konstytucji, Duma może pozbawić go urzędu i postawić przed trybunałem. I co się dzieje? Dmitrij Pieskow, rzecznik Kremla i do niedawna arogancki apologeta zbrojnej agresji, przebąkuje coś o pluralizmie, nieśmiało tylko przestrzegając, aby „nie przekraczano delikatnej granicy”. Dwaj czołowi propagandziści rosyjskiego szowinizmu, Aleksander Dugin i Władimir Sołowiow, zostali publicznie upokorzeni – pierwszemu zamordowano córkę, drugi pokazał się przed kamerami telewizji z posiniaczoną twarzą.

Podobno są generałowie, którzy na sztabowych naradach odważają się mówić Putinowi w twarz, że popełnił błąd. Tej ostatniej wiadomości sprawdzić nie można, jednak przynajmniej nie wydaje się ona niewiarygodna. A to już mówi nam wiele o kondycji, w jakiej znajduje się obecnie rosyjskie społeczeństwo.

A ono, jak w każdym systemie imperialnym, jest w stanie swoim wodzom wybaczyć wiele zbrodni, nie wybacza jedynie jednego – słabości. A taką właśnie słabość okazał ostatnio reżim Putina. Wieści o całych batalionach, porzucających broń pod Bałakliją, Kupiańskiem oraz Iziumem i pierzchających na wschód, ku rosyjskiej granicy, są tak wyraziste i tak bolesne, że nie da się ich już dłużej ukrywać.

Rosyjski prezydent musi czuć się w tej chwili jak stary basior, czekający tylko, który z młodych wilków pierwszy rzuci mu się do gardła, dając tym sygnał reszcie watahy. On w tej chwili musi ciągnąć tę wojnę, bo jej przerwanie oznacza jego koniec. Walczy o przeżycie. Każdy jego potencjalny następca, chociażby w głębi ducha był kimś znacznie od Putina gorszym, robić tego nie musi. Będzie mógł – jeśli zechce – natychmiast ją przerwać. W tym sensie upadek reżimu Putina, w każdym wariancie, wyjdzie na dobre światu oraz samej Rosji. Wydaje się że coraz więcej Rosjan zaczyna to rozumieć. I o to w tej chwili idzie gra.